Tijdlijn van de wijk de Tuimelare in Moorslede

Tijdlijn van de Tuimelare

1ste eeuw v. Chr.

58-50	Onze streken, bewoond door de Keltische volksstam van de Menapiërs, worden veroverd door de legioenen van de Romeinse veldheer Julius Caesar.
31-0	De Romeinse keizer Augustus deelt Gallië op in 4 provincies. Het grondgebied van de huidige Tuimelarewijk ligt binnen de grenzen van de meest noordelijke provincie "Gallia Belgica", met Reims als hoofdstad.
	Aanleg van de Romeinse heerbaan "Via Belgica" tussen Boulogne-sur-Mer (N.-Fr.) en Keulen (D.), via Bavay en Tongeren.

1ste eeuw na Chr.

	De Romeinse provincie "Gallia Belgica" wordt op haar beurt verdeeld in verscheidene districten, "civitates" geheten. De huidige Tuimelarehoek ligt op het grondgebied van de "civitas Menapiorum", met als hoofdplaats het huidige Kassel.
	Onder keizer Trojanus, in het begin van de eeuw, wordt een 2de parallel lopende heerweg getrokken tussen Boulogne-sur-Mer en Tongeren, dwars door zuidelijk West-Vlaanderen, langs Wervik, Menen en Kortrijk.

2de eeuw

Op deze tweede heerweg Boulogne-Tongeren is er, even voorbij Kassel, in Reningelst, een aftakking (= "diverticulum") naar Aardenburg (Zeeuws-Vlaanderen, NL), via Abele (Watou), Poperinge, Woumen, Esen, Torhout en Brugge.

3de eeuw

	Aanleg van een secundaire (Gallo-)Romeinse heerweg, die de verbinding vormt tussen Torhout en Menen, en die de huidige wijk de Tuimelare van Noord naar Zuid doorkruist.
297	De provincie "Gallia Belgica" wordt, onder keizer Diocletianus, opgesplitst in "Belgica Prima", in het oosten, en "Belgica Secunda" in het westen. Het grondgebied van de Tuimelare situeert zich binnen "Belgica Secunda".
	In de late Romeinse keizertijd wordt de hoofdplaats van het district "Civitas Menapiorum" verlegd van Kassel naar "Turnacum" (= Doornik). Het district heet voortaan "Civitas Turnacensium", naar de Latijnse naam van de nieuwe hoofdstad.

5de eeuw

430	De Romeinse provincie "Gallia Belgica" wordt veroverd door de Salische Franken en gaat op in het rijk van de Merovingische koningen, met Doornik als hoofdstad.
486	Clovis maakt van Doornik de zetel van een nieuw bisdom, waarvan de grenzen nagenoeg overeenkomen met die van het Romeinse district "civitas Turnacensium". Het bisdom bestrijkt een groot deel van het graafschap Vlaanderen (incl. het grondgebied van de Tuimelare) en van Frans-Vlaanderen.

7de eeuw

Systematische kerstening van onze streken door o.m. St.-Acharius, St.-Elooi en St.-Amandus. Zij kwamen vanuit Doornik en verplaatsten zich naar Vlaanderen via de zogeheten "Henegouwse Weg" ("Doorniksche Baene") naar Kortrijk, en van daaruit ofwel:

via Ardooie, Ingelmunster, Meulebeke, Pittem, Pitem, Zwevelzele, Oostkamp naar Brugge.
in Kortrijk de heirweg namen die richting Menen ging, en van daaruit de zogeheten "Artesische Weg" ("Arrasche Baene") volgden, en via Moorslede (de Tuimelare) reisden en zo verder via Roeselare, Gits, Torhout naar Brugge, om onderweg het christelijk geloof te verspreiden in onze gewesten.

11de eeuw

Het graafschap Vlaanderen wordt bestuurlijk opgesplitst in kasselrijen (= burggraafschappen). Onze streek, waaronder de Tuimelare, maakt deel uit van de kasselrij Ieper.

12de eeuw

1146	Het uitgestrekte bisdom Doornik wordt ingedeeld in 2 aartsdiaconaten: dat van Doornik en dat van Vlaanderen. Moorslede, inclusief de Tuimelare, ligt binnen de grenzen van het aartsdiaconaat Doornik.
1184	Eerste schriftelijke vermelding van een leengrond "de bunra", bij de Riebeke, op het grondgebied van de huidige Tuimelare.
1188	Oprichting van de parochie Moorslede (waarvan de Tuimelare van oudsher deel uitmaakte) door bisschop Everardus van Doornik. De parochie maakt deel uit van de Heerlijkheid Moorslede en van de Kasselrij Ieper.

13de eeuw

1269	Oudste vermelding van een bestaand Gasthuis "de Bunra", op de huidige wijk "De Tuimelare" in Moorslede. Het is bewoond door 3 godvruchtige juffrouwen die onderdak en voedsel en drank verschaffen aan pelgrims en andere behoeftige passanten.
1272	In het bisdom Doornik wordt het aartsdiaconaat Vlaanderen in tweeën gesplitst: het aartsdiaconaat Brugge en het aartsdiaconaat Gent. De parochie Moorslede (inclusief de huidige Tuimelarewijk) wordt onderdeel van het aartsdiaconaat Brugge.
1299	Geschil tussen enerzijds de priorin van het "Gasthuis Ten Bunderen" op de Tuimelare en anderzijds Hendrik IV, Heer van Moorslede.

14de eeuw

1330	Bouw van een eigen kapel en huis voor de kapelaan bij het "Gasthuis ten Bunderen" op de huidige Tuimelarehoek.
	De kasselrij Ieper wordt opgedeeld in ambachten, o.m. West- en Oost-Ieperambacht. De parochie (gemeenten bestonden toen nog niet) Moorslede - de huidige Tuimelarehoek inbegrepen - is gelegen in Oost-leperambacht.

15de eeuw

1473

Bisschop Willem Fillastre van Doornik geeft de Regel van Augustinus en de bijhorende kloosterstatuten aan de "Hospitaliere Zusters" van het gasthuis Ten Bunderen, gelegen naast de Oude Heirweg.

16de eeuw

1559	Moorslede valt onder het nieuw opgerichte bisdom Ieper, dekenij Waasten.
1566	De zusters van het Gasthuis ten Bunderen slaan een eerste keer op de vlucht voor het geweld van de protestantse Beeldenstorm.
1568	De zusters keren terug naar het zwaar beschadigde Gasthuis Ten Bunderen.
1578	Het Gasthuis ten Bunderen wordt volledig vernield door de "Geuzen". De zusters vluchten voor het geweld van Schotse huurlingen, ditmaal definitief, naar de Franse steden Rijsel en St.-Omaars. De gebouwen van Ten Bunderen worden nagenoeg volledig vernield tijdens de godsdienstoorlogen.
1587	De uitgeweken zusters mogen na 9 jaar uit ballingschap terugkeren naar Vlaanderen, en vestigen zich in de bisschopsstad Ieper. Ze behouden al hun vroegere onroerende eigendommen in de brede omgeving van het Gasthuis ten Bunderen op de Tuimelare.

17de eeuw

XX	Nog in te vullen.

18de eeuw

1751-54	Onder het Oostenrijks Bewind wordt een kasseiweg tussen Brugge en Menen aangelegd, de huidige Menensesteenweg, die min of meer parallel loopt met de Oude Heirweg en nu de oostflank van de Tuimelarewijk doorkruist vanaf de Kruiskapel tot de Papelandbeek.
ca.1763	Bouw van de "Cruys-kapelle" ("Sinnesael's kapel"), op de hoek van de Menensesteenweg en de Veldstraat (nu Mgr. Catrystraat).
1768	Bouw van de Veldmolen (later in de volksmond"Beitemmolen" of "Sinnesael's molen" genoemd) naast de Veldstraat (nu Mgr. Catrystraat).
1783	De Oostenrijkse keizer Jozef II schaft de contemplatieve orden af, o.m. de communauteit van de Bunderzusters in Ieper, die in 1781 "Reguliere kanunikessen" zijn geworden. De zusters worden uit hun klooster gezet. Al hun roerende en onroerende goederen, hoofdzakelijk op de Tuimelare en in een wijde omgeving ervan, worden door de overheid in beslag genomen.
1785	In 1785 keert een van de zusters uit Ieper terug naar Moorslede, op vraag van de plaatselijke pastoor, om de leiding op zich te nemen van een armenschool bij de parochiekerk. Tijdens WO I zal het hele klooster- en scholencomplex volledig worden vernield. De nieuwe gebouwen van het klooster en de scholen herrijzen in 1923 in de Stationsstraat. In 2005 zal het hoofdklooster verhuizen naar Zonnebeke, naast het Zorgcentrum, waar in 2025 nog steeds 8 zusters verblijven. In 2019 vieren deze verre nakomelingen van de gasthuiszusters aan de Oude Heirweg de Tuimelare, het 750-jarig bestaan van hun Congregatie!
1789	Pieter-Joseph Muylle, eigenaar van de tolherberg "De Meerlaan" in Beitem, koopt enkele tientallen hectaren van het "Oostvelt-busch" alsook een groot aantal in beslag genomen akkerlanden van Ten Bunderen, aan weerszijden van de Me(n)ensesteenweg.
1795	Tijdens het Franse Bewind worden alle eigendomen van de zusters van Ten Bunderen (de Gasthuishoeve plus 27 ha akkers, weiden, bossen en vijver) in de beslag genomen, o.m. op de Tuimelarehoek.
1795	De parochie Moorslede wordt tijdens het Frans Bewind (1794-1815) een gemeente, opgedeeld in secties, o.m. die van de Tuimelare.

19de eeuw

1800	De eerder al in beslag genomen "Gasthuishoeve" van de zusters van Ten Bunderen in de Tuimelarewijk wordt door de Franse bezetter openbare verkocht.
1801	Door het Concordaat tussen de H. Stoel en de Franse keizer Napoleon wordt het bisdom Ieper afgeschaft en ressorteert de parochie Moorslede (inclusief de Tuimelare) tot 1834 onder het bisdom Gent, binnnen de dekenij Ieper.
1834	Na de Onafhankelijkheid van België wordt het bisdom Brugge heropgericht. De parochie Moorslede (De Tuimelare inbegrepen) maakt er deel van uit, binnen de dekenij Ieper.
1839	De parochie Moorslede (De Tuimelare inbegrepen) gaat over van de dekenij Ieper naar die van Menen.
1889	Een groot deel van de wijk 'De Tuimelaere wordt losgeweekt van de parochie Moorslede en valt voortaan binnen de grenzen van de pas opgerichte St.-Godelieveparochie in het aanpalend dorp Beitem. In datzelfde jaar gaan de parochies Moorslede en Beitem (De Tuimelare dus inbegrepen), over van de dekenij Menen naar de dekenij Roeselare, binnen het bisdom Brugge.

20ste eeuw

1903	Onderpastoor Louis Van Sluys van Beitem laat de vervallen Kruiskapel "Sinnesael's kapel" afbreken en heropbouwen.
1940-1945	Tijdens Wereldoorlog II wordt Sinnesael's kapel totaal verwoest. In 1945 laat de Beitemse pastoor Camille Lourdault de huidige driehoekige bakstenen kapel metselen.
1969	Luisterrijke viering in het klooster en de school van de zusters van ten Bunderen in de Stationstraat in Moorslede van de oprichting van de congregatie, 7 eeuwen geleden in het gasthuis voor pelgrims langs de Oude Heirweg op de Tuimelare.

21ste eeuw

2016	Per 1 januari wordt de parochie Beitem, na 127 jaar, door het bisdom Brugge opgedoekt. Het stuk dat op het territorium van de gemeente Moorslede ligt (een groot deel van de Tuimelarehoek én van de Koekuithoek) maakt opnieuw deel uit van de Moorsleedse parochie Sint-Martinus.
2019	De communauteit van zusters van O.-L.-V-ten-Bunderen in Zonnebeke viert het feit dat 750 jaar geleden op de Tuimelare het Gasthuis ten Bunderen is opgericht.